Instrukcja pracy Przodownika Turystyki Górskiej

1. Zadaniem przodownika turystyki górskiej jest praca nad upowszechnianiem i podnoszeniem poziomu uprawiania turystyki górskiej, w szczególności:
a) propagowanie turystyki górskiej i gór, zwłaszcza ich mało znanych części, szerzenie kultury turystyki i aktywnego wypoczynku. Realizacja tych zadań przez ogół przodowników winna zmierzać do krzewienia wiedzy o górach i przekonania o potrzebie ich ochrony, wpływania na prawidłowe rozmieszczenie ruchu turystycznego w górach oraz podnoszenie poziomu kulturalnego tego ruchu;
b) inicjowanie i organizowanie działalności w zakresie turystyki górskiej oraz uczestniczenie w życiu organizacyjnym PTTK. Oznacza to, że każdy przodownik winien być aktywnym działaczem odpowiedniego szczebla podstawowego działalności PTTK (koła, klubu, oddziału);
c) organizowanie i prowadzenie wycieczek i imprez turystyki górskiej (w tym obozów PTTK), prowadzenie szkolenia, współdziałanie w organizowaniu kursów szkoleniowych oraz pełnienie funkcji na terenowych i centralnych imprezach PTTK;
d) nadsyłanie do właściwych ogniw PTTK uwag i spostrzeżeń o zagospodarowaniu turystycznym, stanie szlaków oraz obsłudze ruchu turystycznego, a także podejmowanie doraźnych interwencji na miejscu w przypadku rażących braków i niedopatrzeń.

2. Rola przodownika nie może ograniczać się do czynności wyłączne organizacyjnych i technicznych, lecz musi być poszerzona o rolę animatora i popularyzatora turystyki górskiej oraz szeroko rozumianej kultury górskiej w różnych środowiskach społecznych: zakładzie pracy, osiedli, szkole, stowarzyszeniach i organizacjach. Powinien również stymulować procesy uczestnictwa w kulturze gór, rozbudzać i utrwalać zainteresowania u ludzi, których wprowadza w świat gór.

3. Praca w terenie jest najważniejszym przejawem działalności przodownika. Przodownik winien dbać o to, aby wycieczki przez niego prowadzone były wzorowe, a ich uczestnicy wynosili z nich zadowolenie i wszechstronne korzyści.

4. Organizując wycieczkę przodownik winien:
a) dokładnie opracować trasę i program;
b) opracować dokładny czasowy przebieg wycieczki, przewidując rezerwę czasu na opóźnienia z różnych przyczyn;
c) przygotować uczestników, podając im dokładne informacje o programie i trasie wycieczki oraz wskazówki co do ubioru, sprzętu i wyposażenia , noclegów i warunków wyżywienia, przejazdów, kosztów, itp.;

5. Prowadząc wycieczkę przodownik winien pamiętać, że ponosi odpowiedzialność za prowadzoną przez niego grupę. W szczególności przodownik winien
a) dbać, by uczestnicy wycieczki byli należycie ubrani, obuci i wyposażeni w odpowiedni sprzęt turystyczny;
b) dbać o dobrą kondycję fizyczną i psychiczną uczestników wycieczki, w szczególności o to, aby tempo marszu i czas odpoczynków dostosowane były do możliwości słabszych uczestników;
c) dbać, by prowadzona grupa przez cały czas wycieczki stanowiła zwarty zespół. Zwartość zespołu jest podstawowym warunkiem bezpieczeństwa w górach. Przodownik nie może pod żadnym pozorem odłączyć się od grupy. Przodownik musi dbać, by nikt z uczestników wycieczki nie pozostał w terenie sam bez opieki – zdrowy czy tym bardziej chory;
d) w ramach większych zespołów mianować swego zastępcę lub zastępców, opiekujących się mniejszymi grupami i czuwającymi nad słabszymi uczestnikami wycieczki. Zastępca winien iść na końcu grupy;
e) podawać dokładne informacje i wskazówki mające na celu przekazanie uczestnikom wycieczki istotnych wiadomości krajoznawczych o zwiedzanym terenie, jak również z zakresu prawidłowego uprawiania turystyki górskiej.
Przodownik winien wykorzystać wycieczkę do udzielenia praktycznych wskazówek dotyczących ochrony przyrody, korzystanie z urządzeń turystycznych, orientacji w terenie, itp.;
f) do uczestników wycieczki odnosić się z życzliwością i okazywać im opiekę pod każdym względem;
g) pod żadnym pozorem nie dopuszczać do spożywania alkoholu oraz interweniować w przypadku niewłaściwego zachowania uczestników wycieczki;
h) posiadać należycie zaopatrzoną apteczkę pierwszej pomocy oraz udzielać pierwszej pomocy w razie potrzeby;
i) zwracać uwagę uczestnikom wycieczki na niebezpieczeństwa gór, uczyć ich bezpiecznego uprawiania turystyki górskiej.

6. Przodownik jako członek Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego winien:
a) godnie reprezentować towarzystwo;
b) zwracać uwagę na stan zagospodarowania turystycznego (szlaku, schroniska, pola biwakowe, itp.), interweniować w przypadku naruszenia ogólnie przyjętych zasad uprawiania turystyki oraz zawiadamiać odpowiednie jednostki PTTK o zauważonych brakach i usterkach;
c) zwracać uwagę na przestrzeganie zasad ochrony przyrody i interweniować w przypadku ich naruszania;
d) nosić odznakę przodownicką podczas pobytu w górach.

7. Przy sprawdzaniu poprawności wypełniania książeczek GOT przodownik winien pamiętać, że jego podpis jest pierwszym ogniwem weryfikacji. W szczególności przodownik winien:
a) sprawdzać w sposób możliwie ścisły, czy ubiegający się o GOT rzeczywiście był w danym terenie;
b)sprawdzić wiadomości turystyczne ubiegającego się o GOT celem wpojenia w niego zasady, że w góry nie chodzi się wyłącznie dla zdobycia odznaki i wysiłku fizycznego.
c) sprawdzić dokonane do książeczki wpisy, nie potwierdzając nieprawdopodobnych lub mało prawdopodobnych danych, np. bytności tego samego dnia w dwóch różnych, odległych punktach, niemożliwości osiągnięcia celu w podanym terminie i czasie, przejść budzących wątpliwości co do długości tras pokonanych w ciągu jednego dnia. Należy wpajać turystom zasadę, że turystyka górska nie jest wyścigiem z czasem i przestrzenią, że tego rodzaju wysiłek fizyczny jest niecelowy i bywa szkodliwy;
d) sprawdzić książeczkę pod względem formalnym: czy wszystkie rubryki zostały należycie wypełnione (daty, numery wycieczek wg regulaminu GOT), dokładne i zgodne z regulaminem obliczenie punktów poszczególnych wycieczek, prawidłowe podsumowanie punktów, prawidłowość potwierdzeń terenowych oraz udziału w rajdach, czytelność danych osobowych (imię, nazwisko, adres). Wskazane jest, aby punkty w książeczce były podsumowane w grupach przez ubiegającego się o GOT i sprawdzone przez przewodnika;
e) przeprowadzić z ubiegającym się o GOT bezpośrednią rozmowę, podczas której będzie miał możliwość sprawdzenia wiarygodności i rzetelności danych dotyczących odbytej wycieczki.

8. W przypadku stwierdzenia, że wpisy wycieczek w książeczce GOT są nieprawdziwe, nieścisłe lub budzące wątpliwości, przodownik winien bezpośrednio po ostatnim wpisie stwierdzić, że odmawia swego potwierdzenia z podaniem powodów, które go do tego skłoniły.

9. Podpis przodownika i numer jego legitymacji muszą być czytelne. Wskazane jest posiadanie pieczątki z imieniem i nazwiskiem oraz numerem legitymacji.

10 Dla zespolenia wysiłków nad rozwojem turystyki górskiej i podnoszeniem jej poziomu, wymiany doświadczeń oraz pogłębianiem własnej wiedzy i umiejętności, przodownicy winni skupiać się w specjalnych klubach górskich PTTK. W tym celu wskazane jest również organizowanie narad roboczych i zlotów.

11. Przodownicy winni współdziałać w swej działalności z organami administracji państwowej oraz organizacji młodzieżowymi i społecznymi, służąc im swą wiedzą i doświadczeniem.

12. Wydawnictwem, którego lektura jest szczególnie wskazana dla przodowników są WIERCHY – rocznik poświęcony górom wydawany przez PTTK. Zaleca się przodownikom czytanie również innych wydawnictw poświęconych turystyce górskiej.

13. Niniejsza instrukcja, zatwierdzona uchwałą Komisji Turystyki górskiej ZG PTTK z dnia 8 listopada 1986 obowiązuje od dnia wejścia w życie Regulaminu Przodownika Turystyki Górskiej PTTK.

14. Interpretacja niniejszej instrukcji należy do Komisji Turystyki Górskiej ZG PTTK.

Komisja Turystyki Górskiej Zarządu Głównego
Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego