DEKLARACJA KATMANDU O GÓRACH

MIĘDZYNARODOWY ROK GÓR 2002

Preambuła

Międzynarodowe Seminarium o Górach, zorganizowane w Katmandu (Nepal) w dniach 6-8.03.2002 r., zostało otwarte przez Jego Królewską Wysokość Gyanendrę Bir Bikrama Shah Deva i poprzedzone przemówieniem Ekscelencji Premiera. Zorganizowała je Królewska Nepalska Akademia Nauk i Technologii (RONAST) we współpracy z Ev-K2-CNR z Włoch i przy sponsoringu Międzynarodowego Ośrodka Zintegrowanego Rozwoju Gór (ICIMOD), IUCN – Światową Unię Ochrony Przyrody, Trust Ochrony Przyrody króla Mahendry (KMTNC), Szwajcarską Agencję Rozwoju i Współpracy (SDC) i Światową Fundację Dzikiej Przyrody (WWF). W seminarium aktywnie uczestniczyły 224 osoby reprezentujące ponad 75 narodowych i międzynarodowych organizacji z 20 różnych krajów, obejmujących główne systemy górskie, jak Himalaje, Alpy, Góry Skaliste, Andy i inne samodzielne łańcuchy. Spotkanie było przesycone nadzieją na lepsze środowisko górskie w przyszłości, ale też nie krępowało się przedstawiania problemów wyzwań. Góry dla niektórych są wieloma możliwościami rekreacji, zasobami dla innych, uświęconymi miejscami pielgrzymek i estetycznego krajobrazu dla jeszcze innych, ale najważniejsze jest, iż są one domem dla wielu ludzi zróżnicowanego dziedzictwa. Uznając tę różnorodność stanowiącą cechę wyodrębniającą regiony górskie i ich ludzi seminarium czyni następującą deklarację:

  1. Podtrzymanie Wcześniejszych Deklaracji: To Międzynarodowe Seminarium o Górach – Katmandu 2002, ponawia wcześniejsze deklaracje, a to Deklarację Katmandu 1982 o Działaniach Górskich, Deklarację Meridy o Andach 2001 i Deklarację Międzynarodowego Sympozjum Uniwersytetu Narodów Zjednoczonych o Ochronie Ekosystemów Górskich 2002. Podtrzymujemy te wcześniejsze wezwania do ochrony górskiego środowiska i wyrażamy swój niepokój jej mało efektywnym wdrażaniem.
  2. Edukacja Górska: Górskie okolice świata mają poważne problemy, które wymagają pilnej uwagi rządów, uczonych, cywilnych społeczności, jak również liderów gospodarki. Góry też przedstawiają ogromne perspektywy materialnych i duchowych korzyści dla wszystkich stałych mieszkańców tej planety. Uznawanie problemów i perspektyw gór musi być zapewnione na wszystkich poziomach, od zwykłych ludzi dostaw usług i działania, do polityki planowania i decydowania. Świadomość taka może powstawać tylko wtedy, jeżeli górskie sprawy są włączane wyraźnie w formalne i nieformalne programy edukacyjne i czynione są specjalne wysiłki dla dostarczania efektywnej informacji środkom masowego przekazu. Dla tego celu nowoczesna technologia informacji, jeśli wprowadzana rozsądnie, może przynosić znaczące korzyści dla górskich wspólnot. Seminarium to rekomenduje organizowanie i wzmacnianie skarbnicy górskiej wiedzy i uczynienia ją dostępną górskim mieszkańcom i uczniom, lokalnie jak również na arenie międzynarodowej między górskimi regionami.
  3. Budując Nowoczesną Naukę o Górach: Zebranie to uznaje, że lepsza wiedza jest wstępnym warunkiem dobrego decydowania dla ulżenia wzrastającego nacisku na górskie ekosystemy i ich społeczne otoczenie. Czyni to specjalny apel do międzynarodowych i narodowych naukowych wspólnot, aby przesuwać dalej granicę górskiej wiedzy zarówno w naukach przyrodniczych, jak i społecznych dla harmonizowania egzogenicznych-zewnętrznych (globalizacja) i endogenicznych-wewnętrznych (lokalność) sił dla poprawy warunków tych, którzy mieszkają w górskich regionach. Ponieważ społeczna bogata rozmaitość górskich regionów zachowuje jeszcze systemy tradycyjnej wiedzy, spotkanie to odwołuje się do nowoczesnej nauki o górach, która bazuje na systemach tradycyjnej wiedzy i wzmacnia je bez przemieszczania niemożności.
  4. Etyka i Góry: Rozmowy o przeszłym rozwoju ogniskowały się na górach, jak bazę zasobową eksploatować dla ogólnej pomyślności. Uznając potrzebę poprawy wykorzystania zasobów w górach, spotkanie to silnie odwołuje się dla stanowiska, że górom też trzeba coś dawać. Jest to czas, że ci, którzy mieszkają w górach i zależni są od gór, jak również ci, którzy odwiedzają je, powinni myśleć o nich i działać dla nich, mogą zrobić dla zachowania i ochrony z natury kruchego ekosystemu, który podtrzymuje nasze materialne i estetyczne potrzeby. Smutno dzisiaj, że dużo górskich regionów jest teatrem zbrojnych konfliktów i gwałtów. Bez pokoju nie ma żadnego rozwoju górskich regionów. Seminarium to apeluje o pokój w górach.
  5. Praktyki Rolnicze: Większość górskich obszarów jest już na granicy rolnictwa ekstensywnego, wykorzystującego rozmaite techniki tradycyjne. Spotkanie to rozumie dzisiejsze wyzwanie, by ulepszać rolniczą produkcję bez dalszej szkody do bioróżnorodności, zapobiegać stracie gleby i składników odżywczych roślin, i odwracać degradację środowiska. Biotechnologiczne narzędzia, takie jak hodowla tkanek, przenoszenie embrionów, techniki biologii molekularnej i rolnictwo ekologiczne z efektywnym użyciem makro- i mikroorganizmów mogą, jeśli rozsądnie użyte, dostarczyć górskiemu rolnictwu nowych środków poprawy produktywności w ekologiczny sposób. Odkąd rolnictwo górskie jest symbiotycznie związane z agro-leśniczym i wyżynnym pasterstwem, wyzwanie harmonizowania górskiego rolnictwa ze środowiskowymi związkami leży w rozpoznawaniu i wzmacnianiu wspólnoty leśnictwa i praktyk hodowlanych, łącząc je w jedną całość z rozwojem równoważonym leśnych produktów niedrewnianych.
  6. Zachowanie Bioróżnorodności: Podstawowe wyzwanie ochrony biozróżnicowania w górach ma cofać straty lasów, jak również terenów podmokłych i wodnych środowisk, i czynić je bezpiecznym dla wszystkich form życia. Seminarium to, oparte na rewidowaniu polityk ochrony biozróżnicowania, czyni silny apel o wsparcie skonsolidowanych wysiłków parków narodowych i obszarów ochronnych dla promowania efektywnych środowisk i korytarzy między środowiskami, by podtrzymywać zagrożone najważniejsze gatunki, jak również inną florę i faunę. Seminarium popiera też pojęcie i praktykę rejestracji biozróżnicowania, włączając tę ze skodyfikowanych i nieskodyfikowanych systemów wiedzy o górskich regionach jako środków zapobiegania stratom biozróżnicowania, jak również ochrony praw i systemów tubylczej wiedzy górskich wspólnot. Seminarium odwołuje się do liderów biznesu i przemysłu dla wspólnego wypracowania i wdrożenia "zielonego audytu" produkcji razem ze wspólnotą ochrony.
  7. Górska Dynamika i Geologia: Podczas gdy góry określa się jako bogate w zasoby mineralne, ani nie wiadomo o nich systematycznie, ani ludzie gór nie korzystają ekonomicznie z ich eksploatacji. Przeciwnie, mieszkańcy górskich regionów przeważnie cierpią od częstych katastrof naturalnych, takich jak trzęsienia ziemi, obsunięcia ziemi, powodzie, wybuchy wulkaniczne i powodzie z lodowcowych jezior. Właściwe warunki geologiczne i klimatyczne, będące głównymi przyczynami takich nieszczęść, po głębszych studiach naukowych nad różnymi aspektami geologii i klimatu są zasadnicze dla zrozumienia i łagodzenia tych nieszczęść. Spotkanie to wzywa do lepszego dzielenia się wiedzą, wrażliwością ku geologicznej równowadze w interwencjach rozwojowych i zwiększania intensywności współpracy badawczej między badaczami Ziemi pracującymi nad górskimi regionami. Odnosi się to do zainteresowanych rządów, by ułatwiały takie interakcje.
  8. Zarządzanie Zasobami Górskimi: Pionowość w górskich okolicach jest przyczyną zarówno estetycznej radości, jak i wyczerpującego trudu. Odkąd regiony górskie są bogate we wszystkie cztery większe źródła odnawialnej energii (hydroenergia, wiatr, energia słoneczna i biomasy), polityka rozwoju musi być lepiej powiadamiana o rozmaitości żądania wody i energii w specyficznych górskich niszach. Odpowiednia infrastruktura, rozwinięta dla specyficznych potrzeb, może wielce przez stosowną technologię łagodzić zgubne aspekty górskiego życia przez użytkowanie prawidłowego rodzaju energii dla prawidłowego celu przez wybór prawidłowej technologii. Jest to konieczne zarówno dla zachowania, jak i rozwoju górskiego środowiska, szczególnie zasobów jego wody i biomasy, w ten sposób, że uznaje się ich kluczową rolę w cyklu hydrosferycznym i w życiu tak ludzi gór, jak i nizin. Wiele z tego może być zapewnione przez system rządzenia, który popiera miejscowe podejmowanie decyzji i regulację.
  9. Badania Medyczne Dużych Wysokości: Życie na dużych wysokościach podlega biofizycznemu stresowi. Ludzie mieszkający w regionach górskich dostosowywali się do tych warunków razem z florą i fauną regionu. Nauki medyczne potrzebują poszerzać horyzonty swoich badań dla lepszego rozumienia ludzkiej fizjologii w tych ekstremalnych warunkach. Wiedza ta jest użyteczna nie tylko dla mieszkańców gór, ale też dla tych z równin i, być może, w innych ekstremalnych warunkach fizycznych, takich jak okolice polarne i przestrzeń kosmiczna. W tym poszukiwaniu systemy tradycyjnej wiedzy medycznej, jak Ayurveda itd., też powinny być uwzględniane. Każdego roku tysiące turystów wysokogórskich i entuzjastów, w towarzystwie wielu biednych tragarzy, odwiedza regiony na dużych wysokościach bez wiedzy o górskich chorobach, który mogą być zagrożeniem życia, jeżeli wcześniejsze znaki ostrzegawcze nie są zauważane. Naprawdę, wielu umiera każdego roku przez to cierpienie i jego komplikacje. Praktyka medyczna w regionach górskich, o ile pierwotnie dążyła głównie do dostarczenia lepszej opieki medycznej ludziom mieszkającym w odległych regionach górskich, musi teraz w tym samym czasie koncentrować się na zabiegach zapobiegawczych pośród pielgrzymów, tragarzy i turystów.
  10. Dziedzictwo Kulturalne i Ekoturystyka: Rozmaite kulturalne i naturalne dziedzictwa gór są tradycyjnie między sobą powiązane. Siły kulturalne są wpływowymi czynnikami w utrzymywaniu obszarów chronionych i przyciągającymi ekoturystycznych gości do gór. Dlatego, równoważona ekoturystyka powinna być popierana dla bezpośredniego przynoszenia korzyści miejscowym wspólnotom, tak aby kontynuowały one utrzymanie ich kulturalnego i przyrodniczego dziedzictwa dla przyszłego pokolenia. Dla uczynienia tego seminarium to apeluje do wszystkich rządów o zaangażowanie dla zapewnienia, że znacząca część dochodu generowana przez ekoturyzm jest zwracana miejscowym wspólnotom.

Tłumaczył:

Krzysztof R. Mazurski

[Strona główna]