 |
 |
Teresa z
Zosią przy źródle Warty
|
Drewniany
kościół we wsi Bilá
|
Podczas
twania obozu obejrzeliśmy m.in. zabytkowy drewniany
kościół we wsi Bilá, podobny do słynnego Wangu,
również pochodzący ze Skandynawii, a w niedzielę 8
sierpnia uczestniczyliśmy w nabożeństwie w tymże
kościele. Pojechaliśmy również do miasteczka Rožnov pod
Radhoštěm, gdzie zwiedziliśmy Valašské muzeum v přírodě (skansen kultury wołoskiej) i inne
obiekty. Weszliśmy na szczyt Radhošta (1129 m n.p.m.),
zwiedziliśmy kaplicę Cyryla i Metodego i obejrzeliśmy
pomnik poświecony tym pierwszym chrześcijańskim
misjonarzom.
Wieczór
z piosenką przy ognisku na Skalce
W dniu 4 sierpnia
uczestnicy obozu weszli na Łysą Górę (Lysá hora - 1323 m
n.p.m.) i podziwiali panoramę okolicznych gór. Szczytów
Tatr, które przy dobrej pogodzie bywają stamtąd widoczne,
niestety nie udało nam się wypatrzyć. Słaba widoczność
pozwoliła nam dostrzec jedynie rozpływający się we mgle
wschodni skraj Sudetów. Widok ku Sudetom pięknie opisał w
swoim wierszu "Pochwała Łysej Góry" Ludwik Heimb, żyjący w XVIII
wieku i pochodzący z Cieszyna proboszcz w Pruchnej, wsi
położonej na Śląsku Cieszyńskim. Inne wycieczki to z
Ostravic na Skalkę i Smrk (1276 m n.p.m.), oraz na Bilý
Kříž i do Srdce Beskid.
Grupa
uczestników obozu na tle widoku z drogi na Łysą Górę
W przedostatnim dniu obozu
powędrowaliśmy śladami prezydenta Poznania w okresie
międzywojennym - Cyryla Ratajskiego na Ropiczkę, której
wierzchołek ten założyciel jednej z pierwszych polskich
turystycznych organizacji górskich - Polskiego Towarzystwa
Turystycznego "Beskid" w Raciborzu i Cieszynie w
1910 r., zakupił na teren pod budowę schroniska.
Dar
Cyryla Ratajskiego. Szczyt góry Ropiczki,
na którym
stanęło schronisko
Schronisko projektu
Stanisława Filasiewicza, zbudowane w zakopiańskim stylu,
uroczyście otwarto już po przeniesieniu się Ratajskiego do
Poznania, a udział w tej podniosłej uroczystości w dniu 6
lipca 1913 r. wzięło przeszło 2 tysiące osób.
Spłonęło w niewyjaśnionych okolicznościach nocą z 3 na
4 kwietnia 1918 r. podczas złowrogich czasów końca I wojny
światowej, jakie później nadeszły. W następnych latach
Czesi wybudowali na tym miejscu już inne, większe
schronisko, które niestety zastaliśmy zamknięte.
W ostatnim dniu obozu
spotkaliśmy się Tadeuszem
Stecem - dziś liczącym już 70 lat przedostatnim
prezesem reaktywowanego w 1991 roku Polskiego Towarzystwa
Turystyczno-Sportowego "Beskid Śląski" w
Republice Czeskiej - kontynuatora przedwojennego PTT
"Beskid Śląski" [*].
 |
|
Z rozmowy z
prezesem dowiedzieliśmy się o mało znanych
zakulisowych zagrywkach polskich polityków z
Warszawy wobec Zaolzia w okresie międzywojennym i po
II wojnie światowej. Podarował nam książkę pt.:
"Góry w plecaku. 80 lat Polskiego
Towarzystwa Turystyczno - Sportowego Beskid
Śląski", gdzie przeczytaliśmy jak to w
1938 r. odgórnym zarządzeniem polskich władz
rozwiązano na Zaolziu - oprócz czeskich - również
polskie organizacje, w tym PTT "Beskid
Śląski". "Beskid Śląski
zlikwidowany. Propagandą turystyki na Zaolziu
zajęło się Polskie Towarzystwo Tatrzańskie"
- głosił wypisany wielkimi literami nagłówek pierwszej strony "Dziennika
Polskiego" z 6 marca 1939 r. Cały, nie
mały zresztą majątek stowarzyszenia "Beskid
Śl.", decyzją władz został wtedy przejęty
przez Polskie Towarzystwo Tatrzańskie. |
Z lektury tej
książki wynika, że ówczesny prezes "BS"
wystąpił z obszernym memoriałem do władz polskich, w
którym zaapelował o zmianę decyzji wskazując na odrębne
formy działania organizacji turystycznej Zaolzian, które
sprawdziły się nie byle jakim dorobkiem. Jednak władze
polskie nie chciały dostrzec ani odrębności regionu, ani
specyfiki działania "Beskidu Śląskiego" i nie
wyraziły zgody na dalsze działanie, a ta decyzja
spowodowała wyłączenie się najlepszych jego aktywistów
z dalszej działalności. Lata wojny dopełniły reszty -
"Beskidowi Śląskiemu" zapłacić przyszło
obfitą daninę krwi.
 |
|
Po
1947 r. do czasów przemian społeczno - politycznych
w Czechosłowacji z nazwą "Beskid
Śląski" można było spotkać się w innych
strukturach organizacyjnych - w ramach utworzonych
form organizacyjnych życia narodowego ludności
polskiej na Zaolziu. Planujemy nawiązać
współpracę z organizacją turystów z Zaolzia.
Nasza prężna, aczkolwiek niewielka grupa 17-tu,
zdobyła kilka szczytów Beskidu Śląskiego i
ubiegać się będzie o ustanowioną przez PTTS
"Beskid Śląski" w Republice Czeskiej
odznakę turystyczną "Beskidy bez granic". |
Pochwała Łysej Góry
(fragment)
Łysa goro, piękna
goro, kopieczku wysoki,
Co się dźwigasz twem grzbietem pod same obłoki.
Insze gory przeciw
tobie są iako brodawki,
Albo iako przed dziełami, są bzowe pukawki.
Może widzieć, co się dzieje przy Polskiej Koronie,
Całe Sląsko iak na stole, tak cię widzieć może,
Zamki, lasy, miasta, łąki, stawy, pola, zboża.
Aż iest miło z ciebie patrzić, w czas rozkoszney
chwile,
Tak mi się zda, że od nieba są tylko trzy mile.
Z ciebie widzieć rozkoszny świat, królestwo Czeskie,
Warte, Kinast, Rybencale, na granicy Sląskiey.
Lecz te gory sa dalekie, tylko iako chmury. (...)
[*]
Do piszącego te słowa dotarła wtedy przykra wiadomość o
śmierci wybitnego badacza i znawcy historii rozwoju
turystyki w śląskich górach - Ryszarda Kincla, z którym
to od dawna planowaliśmy spotkanie, i z którym być może
spotkamy się jeszcze kiedyś na szczytach - na niebieskich.
