Wspomnienie
Wielkopolskie akcenty w Kłodzku
W maju 1989 roku, z inicjatywy członka Klubu Sudeckiego z Poznania, dr Zenona Szymankiewicza – badacza dziejów miasta Kłodzka i wielkiego miłośnika gór otaczających Kotlinę Kłodzką, odsłonięta została na murach Twierdzy Kłodzkiej tablica [*] poświęcona pamięci Wielkopolan i mieszkańców Poznania więzionych w Kłodzku. Przypomnijmy ich tutaj, aby oddać im cześć w czasie zwiedzania tego miasta.
Oto w Twierdzy Kłodzkiej za udział w Powstaniu Styczniowym na mocy wyroku sądu pruskiego w 1864 roku osadzeni zostali: Wacław Koszutski – adiutant gen. Taczanowskiego, Walerian Hulewicz – uczestnik walk w okresie Wiosny Ludów, mianowany w 1863 roku przez Rząd Narodowy podczas Powstania Styczniowego komisarzem w powiecie wrzesińskim, Stanisław Sczaniecki – działacz towarzystw rolniczych, współredaktor pisma "Ziemianin", absolwent Uniwersytetu Wrocławskiego, Włodzimierz Wolniewicz – publicysta i działacz gospodarczy (skazany na karę śmierci i objęty później amnestią), ziemianin Erazm Wolniewicz i ks. Jan Rymarkiewicz.
W 1873 roku w murach Twierdzy Kłodzkiej został uwięziony przez władze pruskie ks. Augustyn Szamarzewski, wybitny działacz społeczno – gospodarczy.
Historia dopisała tutaj dalszą kartę. W czasie okupacji hitlerowskiej w kłodzkim więzieniu znalazło się szereg poznaniaków – członków konspiracji wielkopolskiej. Dla nich było ono ostatnim etapem na tragicznej drodze życia. Stąd bowiem byli kierowani na ścięcie do Wrocławia na ul. Kleczkowską lub do obozów koncentracyjnych. Stąd przewieziono do Wrocławia członków Narodowej Organizacji Bojowej: Stanisława Perza (stracony 23.05.1942) i Stanisława Peiserta, a na egzekucję do Plötzensee – wybitnego działacza Stronnictwa Narodowego, zastępcę delegata Rządu RP na ziemie wcielone dr. Stefana Piotrowskiego i Józefa Przybyłę, straconych 23.03.1942 roku. W dniu 8.10.1943 roku z Kłodzka do Wrocławia przewieziono na egzekucję członków Walki Zbrojnej – poznańskich licealistów: Antoniego Kopaszewskiego, Bolesława Dachterę, Bronisława Piotrowskiego oraz Edwarda Kreczmara i Władysława Harmatę. Stąd do obozów koncentracyjnych zostali skierowani poznaniacy: Marian Orlewicz, Stefan Osiewicz, Jan Passon, bracia Józef i Adam Tischler oraz wielu innych, których nazwisk dotąd nie ustalono. I chyba żaden z nich, pewny swego tragicznego, dalszego losu – opuszczając wówczas w kajdanach to miasto o brzmiącej obco nazwie – Glatz, nie przypuszczał, że sprawiedliwością dziejową po klęsce III Rzeszy na murach jego zawisną biało czerwone flagi...
[*]Tablicę, wykonaną w Zakładzie Brązownictwa Janusza Jeziółkowskiego z Puszczykowa, według projektu artysty – rzeźbiarza Stanisława Mystka z Poznania, odsłoniła ówczesny naczelnik miasta Kłodzka Urszula Madetko. Płaszczyzna o powierzchni 140 x 110 cm umieszczona została na murze obronnym Twierdzy Kłodzkiej, w pobliżu głównego wejścia. Znajduje się na niej napis:
KU
WIECZNEJ PAMIĘCI
W I E L K O P O L A N
WIĘZIONYCH W TWIERDZY KŁODZKIEJ ZA
UDZIAŁ W POWSTANIU STYCZNIOWYM 1863 r.
P O Z N A N I A K O M
WIĘZIONYM W KŁODZKU W LATACH 1941 - 1944
ZA KONSPIRACYJNĄ WALKĘ Z HITLERYZMEM
O NIEPODLEGŁĄ POLSKĘ
SPOŁECZEŃSTWO MIASTA POZNANIA - 1989