Życiorys
Zenona Szymankiewicza
 Urodził się dnia
9 lipca 1930 roku w Poznaniu w rodzinie zawodowego
wojskowego, chorążego pilota Mariana Szymankiewicza i
jego żony Marii z Heymannów. Do wybuchu wojny polsko -
niemieckiej ukończył dwie klasy szkoły podstawowej. W
dniu 1 września 1939 podczas bombardowania lotniska Ławica,
poległ jego ojciec Marian Szymankiewicz, a on wraz z
matką i bratem zostali ewakuowani do Lublina, a następnie
nieopodal Krasnegostawu. Znalazł się tam w rejonie ciężkich
walk z Niemcami toczonych z okrążonymi oddziałami
Wojska Polskiego (19-22 września 1939). Po powrocie do Poznania i aresztowaniach najbliższej rodziny (1941) Zenon został wysiedlony do obozu przejściowego w Łodzi, kolejno dotarł do Wierzchowisk i w kwietniu 1941 zamieszkał wraz z matką we Włoszczowie koło Kielc. Przebywał tam do 1945 roku i po powrocie do Poznania (w lutym 1945) podejmuje naukę w gimnazjum Bergera, później zmuszony trudnymi warunkami kontynuuje naukę w II Liceum Ogólnokształcącym dla Pracujących, jednocześnie zatrudniony jako pracownik fizyczny w Elektrowni Poznańskiej. W latach 1945-1949 należy do Związku Harcerstwa Polskiego. Po zdaniu egzaminu dojrzałości w 1951 roku rozpoczął studia na Wydziale Technologii Drewna Wyższej Szkoły Rolniczej w Poznaniu. W roku 1955 uzyskał tytuł inżyniera, a rok później stopień magistra. W 1959 roku ukończył Roczne Studium Ekonomiki Przemysłu Od kwietnia 1953 roku rozpoczął pracę w Poznańskiej Fabryce Mebli, najpierw jako technik w dziale głównego mechanika, kolejno jako główny mechanik, a następnie na stanowisku naczelnego inżyniera. W dniu 27 kwietnia 1956 roku wstępuje do PTTK, Koła przy Poznańskich Fabrykach Mebli. Po zmianach organizacyjnych wchodzi w skład dyrekcji Swarzędzkich Fabryk Mebli (1970-1971), a od 1972 do 1981 roku jest członkiem Zarządu, a potem prezesem Meblarskiej Spółdzielni Pracy przyczyniając się do rozwoju i rozbudowy tych przedsiębiorstw. Był współautorem nowatorskich rozwiązań technicznych, zastosowanych w przemyśle meblarskim patentów i udoskonaleń. Uzyskał kwalifikacje rzeczoznawcy mebli wszelkich typów (1982). Był trzykrotnym laureatem Nagród zespołowych Ministerstwa Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego za wdrażanie postępu technicznego i został wpisany do księgi zasłużonych dla Swarzędzkich Fabryk Mebli. Obok działalności zawodowej pasją Zenona Szymankiewicza stała się historia najnowsza, zwłaszcza wydarzenia 1939 roku i lata okupacji hitlerowskiej. W 1960 roku po długich, żmudnych poszukiwaniach odnalazł na Stokach Cytadeli masowy grób wojskowych, ofiar nalotu niemieckiego w 1939 roku. Doprowadził do identyfikacji większości zwłok i upamiętnienia tej mogiły pomnikiem w 1963 roku. Wyniki badań opublikował na łamach kilku numerów "Kroniki Miasta Poznania", gdzie znalazły się m.in. lista strat ludności cywilnej i wojskowych w wyniku nalotów niemieckich. Po kilku dalszych latach pracy ukazała się jego książka "Poznań we wrześniu 1939" (Wydawnictwo Poznańskie, 1985). W 1971 roku rozpoczął badania nad wojskową antyhitlerowską konspiracją w Wielkopolsce (1939-1945). Opisywał mało znane fakty z zakresu ruchu oporu w Wielkopolsce oraz niemieckich eksperymentów z bronią rakietową. Rozprawy na te tematy publikował na łamach "Wojskowego Przeglądu Historycznego", "Rocznika Nadnoteckiego", Kroniki Wielkopolski i kwartalnika Polskiego Towarzystwa Leśnego "Sylwan". W 1978 roku, w Instytucie Historii UAM, na podstawie przedłożonej rozprawy doktorskiej - Operacje zrzutowe lotnictwa alianckiego nad Wielkopolską w latach 1943-1945 i ich skutki - uzyskał stopień naukowy doktora nauk humanistycznych w zakresie historii. W 1979 roku, nakładem Wydawnictwa Poznańskiego, ukazała się jego książka "Spadochrony nad okupowaną Wielkopolską", za którą otrzymał wyróżnienie Ministra Obrony Narodowej (1980). Książka uzyskała pochlebną ocenę jako poszerzająca i odkrywająca nie znane w większości fakty z wojennej przeszłości Wielkopolski, zwłaszcza w zakresie działalności partyzanckiej, różnych form walki z okupantem, korzystania ze zrzutów ludzi i sprzętu przez lotnictwo alianckie i radzieckie. W 1984 roku powołany został na członka Okręgowej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce – Instytutu pamięci Narodowej. W 1981 roku Polskie Towarzystwo Leśne włączyło go do zespołu opracowującego monografię - Lasy polskie i leśnicy w II wojnie światowej. W 1982 roku został przewodniczącym Społecznego Komitetu Budowy Pomnika Armii "Poznań" i ofiarnie pracował nad wzniesieniem tego monumentu. W 1982 roku otrzymał Złoty Medal Opiekuna Miejsc Pamięci Narodowej. Był inicjatorem upamiętnienia akcji poznańskiego ruchu oporu w porcie rzecznym nad Wartą (1942). Pomnik ku czci bohaterów akcji "Bollwerk" odsłonięty został w 1982 roku. Współdziałał w utworzeniu Muzeum w byłym obozie karno-śledczym w Żabikowie (1979) oraz inicjatorem rewaloryzacji podziemi kościoła św. Wojciecha (1984), uczestnicząc w pracach Społecznego Komitetu Budowy krypty zasłużonych Wielkopolan. Żywe były związki Zenona Szymankiewicza z Ziemią Kłodzką. M.in. przekazał do Muzeum Ziemi Kłodzkiej dokumenty związane z pobytem konspiratorów poznańskich w tamtejszym więzieniu w latach 1941-1942. Na ten temat opublikował artykuł w "Roczniku Ziemi Kłodzkiej". Wyróżniony został przez władze Kłodzka za przyczynienie się do zabezpieczenia i odrestaurowania zabytkowego obiektu z XVIII wieku oraz odnalezienie krzyża pokutnego. Był współzałożycielem i aktywnym działaczem Wielkopolskiego Klubu Publicystów Krajoznawczych. W dniu 17 października 1981 roku, na zebraniu organizacyjnym zwołanym w gmachu Collegium Maius UAM w Poznaniu, przyłącza się do grupy reaktywującej Polskie Towarzystwo Tatrzańskie. W 1983 roku
zaproponował zorganizowanie w Poznaniu stałej
ekspozycji poświęconej konspiracji wojskowej w
Wielkopolsce. Był autorem scenariusza wystawy -
Wielkopolska walcząca 1939-1945 - w Muzeum w Małej Śluzie
na Cytadeli(1985).
[Powrót do strony głównej] [Historia PTT] [O przewodniku Ostrowicza po Lądku] |