Fotografie:
Lech Rugała [ góra]
Żerków
reprezentuje rzadko w Wielkopolsce występujący typ
miasteczka o położeniu wyżynnym. Leży na terenie
Żerkowskiego Wału zwanego również Wzgórzami
Żerkowskimi, które to nazwy pochodzą od miasta. Jest
to region naturalny w Wielkopolsce, graniczący ze
wschodnią częścią Pojezierza Leszczyńskiego,
położony pomiędzy Kotliną Śremską na północy a
Wysoczyzną Kaliską na południu. Powierzchnia wynosi
ok. 240 km2.
Obszar stanowi zespół wzgórz morenowych, spiętrzony
glacitektonicznie, wznoszący się do 161 m n.p.m. (Łysa
Góra). Północno - wschodni skraj Wzgórz Żerkowskich
graniczy z terenami rozlewiskowymi Warty i malowniczą
rzeką Lutynią. Brak jest tam jezior. Występuje mozaika
lasów i pól uprawnych.
W Żerkowie znajduje się też całoroczne schronisko
młodzieżowe (PTSM), które umożliwia zorganizowanie
kilkudniowych wycieczek po tej malowniczej okolicy.
Żerkowsko – Czeszewski Park Krajobrazowy
obejmuje tereny gmin: Żerków, Miłosław i Nowe Miasto
nad Wartą. Powierzchnia 15.640 ha, z czego lasy
państwowe i prywatne zajmują 6.129 ha.
Żerkowsko – Czeszewski Park Krajobrazowy powstał w
celu ochrony niepowtarzalnych walorów przyrodniczo –
krajobrazowych, takich jak unikalna rzeźba terenu,
bogate i ciekawa szata roślinna, występowanie rzadkich
i chronionych gatunków zwierząt i roślin; bogata
struktura wodonośna pradoliny Warty, wartości
kulturowe, historyczne i uzdrowiskowe. Bardzo duże
zróżnicowanie pod względem ukształtowania terenu,
stosunków wodnych, typów gleb oraz występowania
gatunków roślin i zwierząt. Różnica wzniesień nad
poziom morza waha się od 68,5 m /dno koryta Warty/ do
161 m /Łysa Góra k. Żerkowa/.
Tylko w strefie zalewowej Warty - ok. 680 gatunków
roślin, w tym 33 gatunki chronione. W rezerwacie
Czeszewo stwierdzono 127 gatunków grzybów , wiele
bardzo rzadkich.
W latach 1999 – 2000 występowało 12 gatunków
płazów i 153 gatunki lęgowe ptaków gniazdujących
oraz 40 gatunków ptaków przelotnych i zimujących.
Wszystkie gatunki podlegają ochronie gatunkowej, a
miejsce gniazdowania kani rudej, czarnej, bociana
czarnego i orła bielika objęte są strefą ochronną. Z
gatunków rzadkich występuje m.i. hełmiatka i
zagrożonych: trzmielojad, zniczek, siniak oraz
największa w Wielkopolsce kolonia dzięcioła
średniego.
Ważniejsze zabytki:
Brzostków: dwór sprzed 1781r., stylizowany spichlerz z
XIX w., kościół z lat 1839-1840, plebania z pierwszej
polowy XIXw.;
Czeszewo: drewniany kościół i dzwonnica z końca XVIII
w., karczma z końca XVIII w.;
Dębno: kościół z lat 1444-1447, dzwonnica z I829r.;
Miłosław: kościół z ok. 1620r., pomnik kosynierów z
1848r., Muzeum Ziemi Miłosławskiej, pałac z
początków XIX w., grodzisko stożkowe;
Śmiełów: pałac z 1797r.;
Żerków: kościół z lat 1717-1718, budynki dawnej
poczty konnej z przelomu XVIII i XIX w.;
Lgów: drewniany kościół z XVII w.
Rezerwaty przyrody:
Rezerwat przyrody ,,Dębno nad Wartą” o pow. 21.62 ha.
Faunistyczny Rezerwat ,,Dębno nad Wartą” utworzony w
celu ochrony rzadkich zwierząt bezkręgowych.
Rezerwat przyrody ,,Dwunastak” - pow. 9.12 ha.
Utworzony w celu zachowania fragmentu grądu niskiego,
łęgu i lasu mieszanego o cechach zespołów naturalnych
dla potrzeb naukowych i dydaktycznych.
Rezerwat ,,Czeszewo”- 27.61 ha, utworzony dla
zachowania fragmentu lasu łęgowego o cechach
naturalnych do celów naukowych, dydaktycznych oraz ze
względu na walory krajobrazowe Powierzchnia leśna
zakwalifikowana do łęgu wiązowo-jesionowego.
Ficario-Ulmetum campestris.
Rezerwat przyrody ,,Lutynia” - 45,88 ha. Rezerwat
Lutynia utworzono w celu zachowania fragmentu lasu
łęgowego, ze względów naukowych, dydaktycznych i
krajobrazowych. Występują tu następujące zbiorowiska
leśne:
zespół grądu środkowo-europejskiego
Galio-Silvatici-carpinetum;
zespół łęgu wiązowo-jesionowego Ficario-Ulmetum
campestris
oraz zespoły szuwarowe na powierzchniach nieleśnych –
bagnach.
|
